
Οι φουτουριστές λάνσαραν μια «sunny fashion» για να τονίσουν τον μεσογειακό χαρακτήρα της μόδας θέλοντας να αντιπαρατεθούν στο αυστηρό και επιτύμβιο στυλ των βορειοευρωπαίων.
Ο μοντέρνος άντρας ζει σε ρυθμούς ταχύτητας. Θέλει να είναι άνετος, λειτουργικός και ευκίνητος όλη την ώρα. Αυτό το ήξεραν ήδη έναν αιώνα πριν οι Ιταλοί φουτουριστές, γι’ αυτό και πραγματοποίησαν μία απ’ τις μεγαλύτερες επαναστάσεις στην ιστορία της ανδρικής μόδας. Όποιος προτιμά στις μέρες μας μια athleisure εμφάνιση για να τονώσει τη σωματική του διάπλαση και να εκπέμπει διαρκώς ενέργεια στις κινήσεις του, ή όποιος θέλει να κάνει τη διαφορά με ένα πολύχρωμο πουκάμισο (ή, εντελώς «στην τρέλα», πολύχρωμο κοστούμι!), τότε οφείλει πολλά στην παρέα του Φίλιππο Τομάζο Μαρινέττι και του Τζιακόμο Μπάλα, δύο εκ των βασικών συντελεστών του φουτουριστικού κινήματος.
Φίλιππο Τομάζο Μαρινέττι και Φορτουνάτο Ντεπέρο φορούν φουτουριστικά γιλέκα.
Οι φουτουριστές διψούσαν για μέλλον, δοξολόγησαν τη σύγχρονη εποχή για τον δυναμισμό, την ενέργεια και τη ζωντάνια που έβγαζε. Η εκμηχάνιση των κοινωνικών υποδομών έδωσε νέα ώθηση στον συλλογικό βίο, η επιτάχυνση των καθημερινών ρυθμών απαιτούσε μια νέα κινησιολογία στον δημόσιο χώρο. Αυτό, λοιπόν, θεωρήθηκε σαν η καλύτερη ευκαιρία για την αισθητική και λειτουργική μεταρρύθμιση του ανδρικού ρούχου. Η στατικότητα ανήκει στο παρελθόν, πλέον έχει πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον ένας αγωνιζόμενος ποδηλάτης, ένας χορευτής, ή απλά το πολυτάραχο πλήθος των μοντέρνων μητροπόλεων.
Όλα αυτά στοιχειοθετούν ένα πολύ βασικό επιχείρημα στα φουτουριστικά μανιφέστα για τη μόδα: ο μοντέρνος άντρας δεν είναι δυνατόν να φοράει πένθιμα ρούχα. Απορρίπτουν όσες ενδυμασίες κουβαλούσαν επιτύμβια και βαριά υφάσματα και απέπνεαν μια ιεροπρεπή αισθητική. Όχι, για τους φουτουριστές δεν γίνεται άλλο πια η ανδρική ενδυμασία να εκφράζει τη μελαγχολία και τη μουντάδα των βαριεστημένων αστών, ούτε να σκλαβώνει το σώμα σε προκαθορισμένες κινήσεις.
Αντιθέτως, κεντρικός στόχος της μόδας των αρχών του 20ου αιώνα έπρεπε να είναι η επιθυμία χρωματισμού της ένδυσης, ένα αίτημα που στις κοινωνικές του προεκτάσεις θα έδινε μια αναζωογόνηση στην χρωματική παλέτα των χώρων δημόσιας χρήσης μέσα απ’ τα όμορφα και χαρούμενα ρούχα που θα φορούσαν οι πολίτες.
Αριστερά: Η iconic ολόσωμη στολή Tuta του φουτουριστή καλλιτέχνη Ernesto Thayaht. Δεξιά: Ολόσωμη τζιν στολή για την φθινοπωρινή κολλεξιόν 2023 του Οίκου Alexander McQueen, με εμφανείς επιρροές από την Tuta.
Κόντρα στην ουδετερότητα χρώματος και ραφής
Το φουτουριστικό outfit πρέπει να είναι «επιθετικό», να ευνοεί το θάρρος, να ενθαρρύνει την ελαστικότητα του σώματος και του μυϊκού συστήματος. Επίσης, τα υφάσματα έπρεπε να είναι ελαφριά και με μοντέρνα υλικά, όπως και να προστατεύουν τη σωματική υγεία, να αφήνουν το δέρμα να αναπνέει. Σ’ αυτό το πλαίσιο, όσον αφορά την ανδρική ένδυση, προτείνουν, διά στόματος Τζιακόμο Μπάλα, το «Vestito Antineutrale», ένα ανδρικό κοστούμι ενάντια στην ουδετερότητα του χρώματος και της ραφής.
Αριστερά: το περίφημο Vestito Antineutrale του Giacomo Balla. Δεξιά: ανδρικό κοστούμι Kenzo για την καλοκαιρινή κολεξιόν 2025 με εμφανείς επιρροές από φουτουρισμό.
Ομοίως, ο εικαστικός και σχεδιαστής Ernesto Thayart λανσάρει το 1920 το παντελόνι-κοστούμι «Tuta», μια ολόσωμη στολή εργασίας που αποσκοπούσε τόσο στην κινησιολογική απελευθέρωση, όσο και σε μία εντελώς νέα άποψη για το «άνετο» ανδρικό στιλ.
Για να αλλάξουν την ατμόσφαιρα στη μητροπολιτική ζωή, πειραματίζονται με «άγρια» κοψίματα στα ρούχα και ασυμμετρίες στη ραπτική. Λόγου χάρη, δεν υπάρχει για τους φουτουριστές κάποιο πρόβλημα αν το ένα πέτο στο σακάκι έχει κυκλικό σχήμα και το άλλο τριγωνικό, αν τα πανωφόρια κουμπώνουν στραβά, αν τα υφάσματα έχουν αντιθετικά χρώματα και διαφορετικού μεγέθους σχήματα. Η ανδρική μόδα πρέπει να διαπνέεται από τρεις βασικές αρχές: μεγαλοφυΐα, αυθάδεια, οικονομία.
H φθινοπωρινή κολεξιόν 2023 του Οίκου Alexander McQueen ήταν σε μεγάλο βαθμό αφιερωμένη στη φουτουριστική ένδυση.
Το φουτουριστικό στυλ «δυναμώνει» τη νιότη
Έκτοτε, ουκ ολίγοι σχεδιαστές μόδας ακολούθησαν ευλαβικά το φουτουριστικό κάλεσμα στο να μην αντιμετωπίζονται τα ρούχα σαν αντίκες, αλλά σαν ζωντανά έργα τέχνης εν κινήσει, σαν επιταχυνόμενες ιστορίες ανθρώπων που κυνηγούν ευκαιρίες και δυνατότητες. Πιο πρόσφατα παραδείγματα αυτής της επανοικειοποίησης της φουτουριστικής ανδρικής μόδας είναι η εαρινή-καλοκαιρινή κολεξιόν του Οίκου Kenzο (2020, 2025) και η φθινοπωρινή-χειμερινή κολεξιόν του Οίκου Alexander McQueen (2023).
Φυσικά, αν όλα αυτά ακούγονται μέχρι στιγμής κάπως απόμακρα, η αλήθεια είναι πως μόνο «ξένα» δεν θα έπρεπε να είναι για τον μέσο άντρα: ο καλλιτεχνικός ριζοσπαστισμός και η υψηλή ραπτική προσγειώνονται στα tech sneakers που φορούν σχεδόν όλοι, στα παπούτσια runners, στα πολύχρωμα κοντομάνικα πουκάμισα με ασύμμετρα μοτίβα, στο άνετο παντελόνι, ακόμα-ακόμα και στα τεχνολογικά gadgets που χρησιμεύουν πολλές φορές σαν αισθητικό αξεσουάρ.
Στον βαθμό, δηλαδή, που οι φουτουριστές πίστευαν ότι οι ρεφλέκτορες πρέπει να γίνουν αντιληπτοί ως κοσμήματα, σήμερα δεν θα ήταν παράλογο να θεωρήσει κανείς τα headphones κομμάτι της ένδυσης. Δεν ήταν μόνο κάποιοι μποέμ καλλιτέχνες που ντύθηκαν φουτουριστικά, αλλά είναι ο καθημερινός άνθρωπος που βρίσκει μέσα απ’ το σπορτίφ ντύσιμο αυτή τη μόνιμη διάθεση δυναμισμού και ευκολίας.
Τα έξαλλα πουκάμισα και t-shirt του 21ου αιώνα οφείλονται σε φουτουριστικά μοτίβα με εντελώς… καλοκαιρινή αύρα.
Ως Ιταλοί που ήταν κυρίως όσοι έγραψαν όλα αυτά τα μανιφέστα για φουτουριστικά καπέλα, γιλέκα, πουκάμισα, κοστούμια, γραβάτες, κάλτσες, οφείλουμε να τους αναγνωρίσουμε πως η πιο χαρακτηριστική συμβολή τους ήταν το λανσάρισμα μιας «sunny fashion» καθαρά μεσογειακού χαρακτήρα. Για τον Μαρινέττι και την παρέα του, η απελευθέρωση του χρώματος και η ζωντάνια των μυϊκών κινήσεων λαμποκοπούν τη νιότη που μας κάνει να νιώθουμε το φως του ήλιου. Και η νιότη πάντα μας θέλει σε εγρήγορση και επαγρύπνηση. Το φουτουριστικό στυλ είναι κάλεσμα για δράση.





