Η θερμή χειραψία και η απόφαση του Προέδρου των ΗΠΑ να πλέξει το εγκώμιο στον ομόλογό του από την Τουρκία, φαίνεται να υπερίσχυσε των θεσμικών αντιδράσεων εντός του Κογκρέσου και του Πενταγώνου, που είχαν εκφράσει κατά καιρούς σοβαρές ενστάσεις για τις ενέργειες της Άγκυρας σε σχέση και με την αγορά του ρωσικού πυραυλικού συστήματος S-400.
Αναλυτές εκτιμούν πώς το συγκεκριμένο ραντεβού έστειλε ένα μήνυμα προς το διεθνές ακροατήριο ότι ο Ντόναλντ Τραμπ εμφανίζεται διατεθειμένος να συνεργάζεται με «δύσκολους συμμάχους» όταν αυτό εξυπηρετεί τα ευρύτερα γεωπολιτικά συμφέροντα των ΗΠΑ, δείχνοντας τη σχετική ευκαμψία της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ.
Η επιθυμία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να αποκτήσει τα μαχητικά αεροσκάφη F-35 αποτελεί έναν κρίσιμο κρίκο στη στρατηγική του για την ενίσχυση της αεροπορικής ισχύος της Τουρκίας, την τεχνολογική της αναβάθμιση με στόχο την ανάδειξή της θέσης της ως περιφερειακής δύναμης.
Σε μία πρώτη ανάλυση ο πολιτικός επιστήμονας και διεθνολόγος, Θόδωρος Τσίκας εξηγεί ότι ο Ντόναλντ Τραμπ εκτιμά τη δύναμη της ισχύος, «δηλαδή αυτός που του φαίνεται ισχυρός, αυτός κερδίζει την προτίμησή του».
Διευκρινίζει ότι έχει μία προτίμηση σε ηγέτες «είτε αυταρχικούς, ή εκείνους που παίζουν ένα σκληρό παιχνίδι, μεταξύ των οποίων είναι φυσικά και ο Ερντογάν».
Μέσω του CNN Greece τονίζει ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ εκτιμά πολύ τη γεωπολιτική σημασία της Τουρκίας καθώς «ήταν μία ισχυρή περιφερειακά δύναμη στη δική μας περιοχή και τείνει να γίνει μια μεσαία παγκόσμια δύναμη». Προσθέτει επίσης ότι η Τουρκία βρίσκεται σε μία θέση γύρω από την οποία σημειώνονται οι μεγαλύτερες κρίσεις της περιοχής μας, δηλαδή συνορεύει με Ιράν, Ιράκ και Συρία και γενικότερα με τη Μέση Ανατολή.
Διόλου τυχαίο δεν ήταν πώς ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κλήθηκε μαζί με άλλες μουσουλμανικές και αραβικές χώρες από τον Πρόεδρο Τραμπ να συζητήσουν το μέλλον της Γάζας μετά την κατάπαυση του πυρός και εκεχειρίας. Παράλληλα, βάζει στο κάδρο πώς διαμέσου της Μαύρης Θάλασσας είναι πολύ κοντά το μέτωπο Ρωσίας – Ουκρανίας που έχει ανοίξει με τη ρωσική εισβολή, όπως και το ότι έχει σύνορα στον Καύκασο. Υπενθυμίζει και τη διευθέτηση της διαμάχης Αρμενίας -Αζερμπαϊτζαν.
Επομένως, εκτιμά ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θεωρεί ότι με την Τουρκία έχει λόγο και ρόλο να παίξει και « α κάνει αρκετές παραχωρήσεις, ανεξαρτήτως τώρα τι του λέει ο ένας και ο άλλος».
Ανοιχτό παράθυρο για F-35
O Ντόναλντ Τραμπ «άφησε» ανοιχτό παράθυρο τόσο για τα μαχητικά αεροσκάφη όσο και τις κυρώσεις CAATSA (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act), που επιβλήθηκαν από την Ουάσινγκτον μετά την απόφαση της Άγκυρας να προμηθευτεί τα ρωσικά αντιαεροπορικά συστήματα S-400.
«Ο Ερντογάν είναι προφανές ότι ασκεί κάποια πίεση στον κύριο Τραμπ να παρακάμψει το νόμο ή να τον αλλάξει, βασιζόμενος στο γεγονός ότι στο Κογκρέσο των ΗΠΑ οι Ρεπουμπλικανοί του Προέδρου των ΗΠΑ έχουνε πλειοψηφία, έστω και μικρή και το σύνολο των ρεπουμπλικανών νομοθετών ακολουθεί τον Τραμπ σχεδόν τυφλά», αναφέρει ο κ.Τσίκας.
Επίσης, αναδεικνύει μία ακόμη εκδοχή «η Μόσχα να αγοράσει πίσω το σύστημα S-400 και επομένως μπορεί να πληρωθεί και ότι πλέον δεν θα έχει η Τουρκία τους πυραύλους τους S-400 που δημιουργούν το πρόβλημα». Εστιάζει στο θετικό κλίμα από πλευράς Τραμπ υπογραμμίζοντας πώς «το ζήτημα είναι να βρεθεί ο σωστός τρόπος για να υλοποιηθεί αυτό».
O Πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε πώς ενδέχεται να αρθούν οι κυρώσεις κατά της Τουρκίας για τα F35. Στο ερώτημα πόσο πιθανό είναι να συμβεί κάτι τέτοιο , ο πολιτικός επιστήμονας αναφέρει πώς έγκειται στην πολιτική βούληση πρώτα του Τραμπ και στη διάθεση που υπάρχει στο Κογκρέσο.
Εκτιμά ότι δεν είναι αδύνατο, αν ο ένοικος του Λευκού Οίκου θελήσει να ρίξει το βάρος του στους νομοθέτες του Κογκρέσου. Επιπρόσθετα, υπογραμμίζει ότι η Άγκυρα αν απαλλαγεί με κάποιο τρόπο από τους S-400, τότε ανοίγει πλήρως ο δρόμος για να πάρει το οπλικό σύστημα, πόσο μάλλον όταν υπάρχει η συζήτηση να προμηθευτεί η Τουρκία τους αμερικανικούς πυραύλους Cruise. Συνεπώς καταλήγει στο συμπέρασμα πώς τότε διευκολύνονται τα πράγματα για την τουρκική πλευρά.
Yπενθυμίζεται πώς ελληνοαμερικανοί βουλευτές, έχουν εκφράσει σοβαρές ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ, ζητώντας από την κυβέρνηση Τραμπ να μην προχωρήσει σε οποιαδήποτε πώληση αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών F-16 και F-35 στην Τουρκία.
Η Αθήνα αντιμετωπίζει με ψυχραιμία την προσπάθεια της Άγκυρας να επιστρέψει στο πρόγραμμα των F-35. Την ώρα, μάλιστα, που η συνάντηση Τραμπ – Ερντογάν βρισκόταν σε εξέλιξη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης συναντούσε τον πρόεδρο της Lockheed Martin, Μάικλ Γουίλιαμσον, όπου επιβεβαιώθηκε η πρόοδος σε δύο κρίσιμα προγράμματα, της αναβάθμισης των ελληνικών F-16 Viper και της προμήθειας 20 F-35. Η Ελλάδα έχει ήδη αναβαθμίσει 42 από τα 82 F-16 στη διαμόρφωση Viper και από το 2028 θα ξεκινήσει να παραλαμβάνει τα μαχητικά F-35.
Οι μπίζνες των δύο ηγετών
Οι δυο πλευρές υπέγραψαν συμφωνία για την πυρηνική ενέργεια , για την εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου τη στιγμή που η Turkish Airlines ανακοινώνει ότι θα αγοράσει συνολικά 225 αεροσκάφη από την Boeing.
Σύμφωνα με τον κ. Τσίκα, η Άγκυρα επιδιώκει να αγοράσει μικρούς πυρηνικούς αντιδραστήρες για τα εργοστάσια πυρηνικής ενέργειας που κατασκευάζει σε δύο μέρη της Τουρκίας. Μάλιστα, υπογραμμίζει πώς «το ένα το κατασκευάζει μαζί με τους Ρώσους αλλά οι πυρηνικοί αντιδραστήρες είναι πολύ πιθανόν να προέρχονται από τις ΗΠΑ».
Συμπληρώνει ότι ο Πρόεδρος της Τουρκίας πήγε πολύ καλά προετοιμασμένος στη συνάντηση και με συγκεκριμένες προτάσεις οικονομικού και εμπορικού ενδιαφέροντος , κάτι που λαμβάνει πολύ σοβαρά υπόψιν ο Ντόναλντ Τραμπ.
Επίσης, εκτιμά ότι η Τουρκία θα αρχίσει να μειώνει τις ποσότητες ρωσικού πετρελαίου και ρωσικού αερίου που αγοράζει, προς όφελος ολοένα και περισσότερο υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG από την Αμερική. Άρα, «υπάρχει και πολλαπλή οικονομική χρησιμότητα για τον Τραμπ σε αυτή τη συζήτηση», καταλήγει .
