Σε εφιάλτη για την Ευρώπη μπορεί να εξελιχθεί η σύνοδος κορυφής για την ασφάλεια και την άμυνα

Οι ευρωπαίοι διπλωμάτες ανησυχούν ήδη ότι οι φιλορωσικές κυβερνήσεις της ΕΕ θα μπορούσαν να εκτροχιάσουν την προσπάθεια των ηγετών της Ευρώπης, να ανακτήσουν την πρωτοβουλία από τον Τραμπ «και να σώσουν την Ουκρανία», αναφέρει το POLITIKO σε εκτενές άρθρο του, που δημοσιεύθηκε σήμερα Τετάρτη, 5 Μαρτίου.

«Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι συνηθισμένη στις κρίσεις. Αυτό θα μπορούσε να είναι εκείνο που θα τους νικήσει όλους» σημειώνεται στο κείμενο.
«Καθώς οι 27 ηγέτες του μπλοκ συγκεντρώνονται στις Βρυξέλλες την Πέμπτη, γνωρίζουν ότι ολόκληρη η αρχιτεκτονική ασφάλειας μετά το 1945 – μια που εξαρτάται από την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών – θα μπορούσε να καταρρεύσει οποιαδήποτε μέρα.
Από την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, οι ηγέτες έχουν μιλήσει πολύ για την κυριαρχία και την άμυνα. Αξιωματούχοι από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις είπαν στο POLITICO ότι αναγνωρίζουν ότι έχει έρθει η στιγμή να μεταφραστούν τα λόγια σε πράξη, ωστόσο κάποιοι ήδη φοβούνται ότι αυτό θα μπορούσε να πάει εντελώς στραβά.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Ενώ ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν μίλησε για την ανάγκη ενός «μεγάλου ξυπνήματος» και ο εν αναμονή καγκελάριος της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς περιέγραψε ότι η Ευρώπη βρίσκεται «πέντε λεπτά πριν τα μεσάνυχτα», η ανησυχία από όσους βρίσκονται κοντά στη συζήτηση είναι ότι τα γεγονότα συμβαίνουν πιο γρήγορα από ό,τι μπορούν να τα αντιμετωπίσουν.

«Το εφιαλτικό σενάριο είναι ότι οι ΗΠΑ πιθανόν θα ανακοινώσουν σύντομα μια συμφωνία που αποδέχεται τις περισσότερες από τις απαιτήσεις της Ρωσίας και στη συνέχεια θα πουν στην Ουκρανία και την Ευρώπη να την δεχθούν», δήλωσε ο Μάλκολμ Τσάλμερς, αναπληρωτής γενικός διευθυντής στο Royal United Services Institute στο Λονδίνο.

Και δεν φοβούνται μόνο τις Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι επίσης επιφυλακτικοί με κάποια δικά τους ζητήματα. Ενώ η εσπευσμένα οργανωμένη σύνοδος κορυφής της Πέμπτης, λίγες μέρες μετά τις λιγότερο επίσημες συνόδους στο Παρίσι και το Λονδίνο, σηματοδοτεί την πρόθεση να βρεθούν λύσεις, διπλωμάτες ήδη προετοιμάζονται για μια φιλορωσική ομάδα ηγετών με επικεφαλής τον Ούγγρο Βίκτορ Όρμπαν, η οποία μπορεί να εκτροχιάσει το όλο θέμα.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Ο αριθμός των υπό συζήτηση θεμάτων και η δυσοίωνη έλλειψη ενότητας σημαίνει ότι πρόκειται για μια σύνοδο κορυφής που έχει τη δυνατότητα να εκτοξευτεί σε πολλές διαφορετικές κατευθύνσεις. Οι ηγέτες θα σκεφτούν πώς μπορούν να ανακατευθύνουν γρήγορα τους πόρους για να ενισχύσουν τους εθνικούς στρατούς και ταυτόχρονα θα προσπαθήσουν να επιδείξουν υποστήριξη στην Ουκρανία, επιβεβαιώνοντας για παράδειγμα την πορεία της προς την ένταξη στην ΕΕ.

Θα προσπαθήσουν επίσης να υπογραμμίσουν την αποστροφή τους για το καθεστώς του Βλαντιμίρ Πούτιν, συμπεριλαμβανομένης ίσως μιας δέσμευσης για έναν ακόμη γύρο κυρώσεων.

Με λίγα λόγια: Δεν θα είναι εύκολο.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Περιμένοντας «να πεθάνει ο Τραμπ»

«Η Ευρώπη αντιμετωπίζει έναν σαφή και παρόντα κίνδυνο σε μια κλίμακα που κανείς μας δεν έχει δει στην ενήλικη ζωή μας», έγραψε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προς τους ηγέτες της ΕΕ την Τρίτη. «Το μέλλον μιας ελεύθερης και κυρίαρχης Ουκρανίας –μιας ασφαλούς και ευημερούσας Ευρώπης– είναι στο προσκήνιο».

Περισσότερα από τρία χρόνια από την πλήρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και μόλις έξι εβδομάδες από τότε που έγινε πρόεδρος ο Τραμπ, η σύνοδος κορυφής της Πέμπτης, θα κλείσει μια εβδομάδα ιστορικών στιγμών στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Ενώ ο Μακρόν και ο Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Κιρ Στάρμερ έδωσαν μερικές θετικές ενδείξεις, μετά την προσπάθειά τους να εξευμενιστούν με τον Τραμπ την περασμένη εβδομάδα, έκτοτε όλο αυτό έχει καταρρεύσει. Μια καταστροφική συνάντηση μεταξύ του Τραμπ και του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο την Παρασκευή ακολούθησε την Τρίτη η απόφαση του Τραμπ να σταματήσει τη στρατιωτική βοήθεια προς το Κίεβο, που έχει καταστραφεί από τον πόλεμο.

Η στρατιωτική χρηματοδότηση δεν ήταν παραδοσιακά θέμα της ΕΕ, αλλά οι ηγέτες θα συζητήσουν τρόπους με τους οποίους μπορούν να γίνουν τα πράγματα σε κεντρικό επίπεδο.

«Οι αμυντικές δαπάνες γίνονται σταθερό κόστος», δήλωσε Ευρωπαίος διπλωμάτης. «Έχουμε σβήσει τον ήλιο και τώρα πρέπει να πληρώνουμε καθημερινά για τη θέρμανση… Κάθε μέρα πρέπει να πληρώνετε για πυρομαχικά, τουλάχιστον για αρκετά χρόνια, μέχρι να πεθάνει ο Τραμπ».

Ένα από τα πρώτα θέματα που θα εξετάσουν οι ηγέτες είναι ένα σχέδιο που ανακοινώθηκε την Τρίτη από τη φον ντερ Λάιεν, για να ξεκλειδώσει έως και 800 δισεκατομμύρια ευρώ επιπλέον αμυντικών δαπανών τα επόμενα χρόνια.
Πιο συγκεκριμένα, το σχέδιο της φον ντερ Λάιεν περιλαμβάνει μια ιδέαη ΕΕ να δανειστεί 150 δισεκατομμύρια ευρώ, που θα δανείζονταν στις κυβερνήσεις της ΕΕ για τη χρηματοδότηση πανευρωπαϊκού εξοπλισμού σε τομείς όπως η αεροπορική και αντιπυραυλική άμυνα, τα συστήματα πυροβολικού, οι πύραυλοι, τα πυρομαχικά, τα drones και άλλες ανάγκες.

Η Κομισιόν προτείνει τη χαλάρωση των κανόνων της ΕΕ για τις δαπάνες, για να επιτραπεί στις κυβερνήσεις να ενισχύσουν τον στρατό τους. Σύμφωνα με τη φον ντερ Λάιεν, το να επιτραπεί στις χώρες να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες που ισοδυναμούν με 1,5 τοις εκατό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, σε διάστημα τεσσάρων ετών, θα μεταφραστεί σε περίπου 650 δισεκατομμύρια ευρώ σε ολόκληρο το μπλοκ.

Ενώ είχε προγραμματιστεί για μελλοντικό χρόνο, η ανακοίνωσή της στον Τύπο την Τρίτη σχεδιάστηκε ως αντίδραση στην απόφαση των ΗΠΑ να σταματήσουν τη βοήθεια προς την Ουκρανία, δήλωσαν δύο αξιωματούχοι της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ανακοίνωσε επίσης ότι προτείνει την αλλαγή των κανόνων της για να διευκολυνθεί η χρηματοδότηση αμυντικών έργων».

Η άρνηση της Ουγγαρίας

Υπάρχει ήδη μια μάχη για την αποστολή περισσότερης στρατιωτικής υποστήριξης στην Ουκρανία. Οι αξιωματούχοι ανέμεναν να συμπεριληφθεί στη δήλωση της συνόδου ένα σχέδιο, που ανακοινώθηκε τον περασμένο μήνα από την επικεφαλής Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ Κάγια Κάλλας, για αποστολή στην Ουκρανία τουλάχιστον 1,5 εκατομμυρίου οβίδων πυροβολικού φέτος, καθώς και άλλο εξοπλισμό όπως συστήματα αεράμυνας, πυραύλους και drones.

Αν και η τελική δήλωση δεν θα εμφανιστεί μέχρι το τέλος της συνόδου κορυφής, το τελευταίο προσχέδιο που κυκλοφόρησε το βράδυ της Τρίτης, και το οποίο είδε το POLITICO, καλεί τους υπουργούς να βρουν έναν τρόπο να διασφαλίσουν ότι οι αποστολές όπλων θα προχωρήσουν. Αξιωματούχοι είπαν ότι η Ουγγαρία αρνείται να συμφωνήσει με αυτό.

Το σχέδιο κειμένου τονίζει ότι η ΕΕ «θα συνεχίσει να παρέχει στην Ουκρανία, τακτική και προβλέψιμη οικονομική στήριξη».
Το 2025, θα παράσχει στην Ουκρανία 30,6 δισεκατομμύρια ευρώ, με εκταμιεύσεις από έναν μηχανισμό της ΕΕ για τη στήριξη του Κιέβου, που αναμένεται να φθάσει τα 12,5 δισεκατομμύρια ευρώ και εκταμιεύσεις περίπου 18 δισεκατομμυρίων ευρώ από δάνεια της G7 στο πλαίσιο της λεγόμενης «Πρωτοβουλίας Εποχής». Και τα μελλοντικά χρήματα πιθανότατα θα προέλθουν από το σχέδιο Rearm Europe – η πρωτοβουλία της von der Leyen, όπως ανακοίνωσε την Τρίτη.

Καθώς οι ευρωπαίοι ηγέτες συναντώνται, οι Ουκρανοί αξιωματούχοι παρουσιάζουν γενναίο πρόσωπο αντιδρώντας στην ανακοίνωση των ΗΠΑ να αποσύρουν τη βοήθεια.

Είναι «πολύ οδυνηρό, αλλά όχι μοιραίο», δήλωσε στο POLITICO ένας ανώτερος Ουκρανός αξιωματούχος. «Θα κοστίσει στην Ουκρανία περιττούς θανάτους και χαμένα εδάφη, αλλά δεν θα οδηγήσει σε ήττα».