Πόσα πρέπει να πληρώσει επιπλέον η ΕΕ για να αντικαταστήσει τις ΗΠΑ – Το μερίδιο της Ελλάδας

Αισιόδοξοι είναι Γερμανοί αναλυτές απέναντι στην πρόκληση της «αντικατάστασης» της αμερικανικής βοήθειας προς την Ουκρανία από τις χώρες – μέλη της ΕΕ, ιδίως στο οικονομικό αν και όχι (τόσο εύκολα) στο στρατιωτικό πεδίο.

Εάν οι ΗΠΑ σταματούσαν οριστικά την οικονομική και στρατιωτική τους υποστήριξη προς την Ουκρανία, τα κράτη της ΕΕ θα μπορούσαν να καλύψουν ή και να υπεραντισταθμίσουν το κενό σε πολλούς τομείς, σύμφωνα με τους ίδιους.

Μια νέα ανάλυση του Ινστιτούτου του Κιέλου για την Παγκόσμια Οικονομία δείχνει ότι αυτό θα ήταν δυνατό, ιδιαίτερα στον οικονομικό τομέα, με σχετικά μικρή πρόσθετη προσπάθεια. Η αντικατάσταση της αμερικανικής βοήθειας όπλων και πυρομαχικών είναι πιο δύσκολη, αλλά η Ευρώπη θα μπορούσε επίσης να παρέχει σημαντικές προμήθειες εκεί. Επί του παρόντος δεν υπάρχει επαρκές υποκατάστατο για τις αμερικανικές στρατιωτικές πληροφορίες.

«Τα δεδομένα μας δείχνουν ότι η Ευρώπη θα ήταν σε θέση να αντισταθμίσει μεγάλο μέρος της βοήθειας των ΗΠΑ – αλλά μόνο εάν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής ενεργήσουν αποφασιστικά. Μέχρι στιγμής, η Ευρώπη κινείται πολύ αργά εδώ», λέει ο Κρίστοφ Τρέμπες (Christoph Trebesch), διευθυντής ερευνών στο Kiel Institute for the World Economy.

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ξοδεύουν επί του παρόντος κατά μέσο όρο μόνο το 0,1% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) ετησίως για διμερή βοήθεια προς την Ουκρανία.

Για να αντισταθμιστεί η υποστήριξη των ΗΠΑ, η συνεισφορά για όλα τα κράτη και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ θα πρέπει να αυξηθεί στο 0,21% του ΑΕΠ – ένα επίπεδο που ήδη ξεπερνούν σημαντικά τα κράτη της Βαλτικής και της Σκανδιναβίας (σ.σ. κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε δαπάνη κοντά στα 500 εκατ. ευρώ για την Ελλάδα υπέρ της Ουκρανίας, δηλαδή σε σχεδόν τον 10πλασιασμό της υφιστάμενης)

Σε απόλυτες τιμές, αυτό σημαίνει αύξηση της ευρωπαϊκής βοήθειας από τα σημερινά 44 δισ. ευρώ ετησίως σε 82 δισ. ευρώ. Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ (αύξηση από 16 σε 36 δισ. ευρώ), η Γερμανία (από 6 σε τουλάχιστον 9 δισ. ευρώ), η Μεγάλη Βρετανία (από 5 σε 6,5 δισ. ευρώ), η Γαλλία (από 1,5 σε 6 δισ. ευρώ), η Ιταλία (από 0,8 σε 4,5 δισ. ευρώ) και η Ισπανία (από 0,5 σε 3 δισ. ευρώ ιδιαίτερα σε ζήτηση).

«Για μεμονωμένα κράτη, αυτό σημαίνει σημαντική αύξηση της βοήθειάς τους προς την Ουκρανία, επομένως η ΕΕ θα πρέπει να παράσχει κίνητρα για αυτό, για παράδειγμα μέσω της προτεραιότητας πρόσβασης σε νέα αμυντικά κονδύλια της ΕΕ. Εάν ολόκληρη η Ευρώπη ακολουθούσε το παράδειγμα της Δανίας και κινητοποιούσε περισσότερο από το 0,5% του ΑΕΠ ετησίως, θα μπορούσαμε ακόμη και να υπεραντισταθμίσουμε σημαντικά τη βοήθεια των ΗΠΑ», λέει ο Trebesch.

Στρατιωτική πρόκληση: Επέκταση της παραγωγής και χρήση εναλλακτικών λύσεων

Με βάση την προηγούμενη βοήθεια, η μεγαλύτερη εξάρτηση από τα αμερικανικά όπλα βρίσκεται επί του παρόντος στο πυροβολικό πυραύλων (π.χ. HIMARS, το 85% αυτών των όπλων ήταν μέχρι στιγμής αμερικανικής κατασκευής), πυρομαχικά για πυροβολικό οβίδων (πάνω από το 80% αμερικανικής κατασκευής) και συστήματα αεράμυνας μεγάλης εμβέλειας (π.χ. Patriot, 70% αμερικανικής κατασκευής). Σε άλλες περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των οβίδων και των κύριων αρμάτων μάχης, τα περισσότερα από τα οπλικά συστήματα που παρέχονται είναι ήδη ευρωπαϊκής παραγωγής.

Η αντικατάσταση της στρατιωτικής βοήθειας των ΗΠΑ αντιπροσωπεύει μια μεγάλη πρόκληση η ευρωπαϊκή βιομηχανία θα πρέπει να αυξήσει την παραγωγή γρήγορα και σημαντικά.

«Η Ευρώπη δεν προμηθεύεται πλέον μόνο από τα υπάρχοντα αποθέματα, αλλά τώρα παραγγέλνει τα περισσότερα από τα όπλα για την Ουκρανία απευθείας από τη βιομηχανία. Αυτή η διαδικασία πρέπει να επιταχυνθεί σημαντικά μέσω σταθερών δεσμεύσεων για προμήθειες, ιδιαίτερα στην παραγωγή πυρομαχικών για οβίδες», δήλωσε ο Trebesch.

Προκειμένου να αντιμετωπίσει την προμήθεια κρίσιμων συστημάτων των ΗΠΑ και των πυρομαχικών τους (ειδικά HIMARS και Patriot), η Ευρώπη θα μπορούσε να στραφεί στην απόκτησή τους στη διεθνή αγορά ή στην αγορά συγκρίσιμων συστημάτων, όπως το νοτιοκορεατικό K239 Chunmoo ή το ισραηλινό σύστημα PULS. Ταυτόχρονα, η Ευρώπη θα πρέπει να επενδύσει σημαντικά περισσότερα στην παραγωγή και περαιτέρω ανάπτυξη ευρωπαϊκών εναλλακτικών λύσεων όπως το σύστημα SAMP/T.

Επιπλέον, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα μπορούσαν να παραγγείλουν όπλα απευθείας από την Ουκρανία σύμφωνα με το «δανικό μοντέλο». Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα drones, για τα οποία η χώρα έχει δημιουργήσει μια εξαιρετικά καινοτόμο και παραγωγική βιομηχανία.

«Εάν εμείς στην Ευρώπη σημειώνουμε πολύ αργή πρόοδο στην παραγωγή όπλων, θα μπορούσαμε εναλλακτικά να επενδύσουμε στην ίδια την Ουκρανία. Με αυτόν τον τρόπο, σημαντική τεχνογνωσία μπορεί να ρέει πίσω στην Ευρώπη».

Σύμφωνα με την ανάλυση, μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που απομένουν είναι η αντικατάσταση των αμερικανικών στρατιωτικών πληροφοριών. Επί του παρόντος, η Ευρώπη δεν διαθέτει συγκρίσιμες δυνατότητες σε αυτόν τον τομέα, οι οποίες πρέπει να αναπτυχθούν γρήγορα.