Ο Dick Van Dyke, ο θρυλικός Αμερικανός ηθοποιός και κωμικός που πρωταγωνίστησε σε κλασικές ταινίες όπως το Mary Poppins, έκλεισε πριν από μερικές μέρες, στις 13 Δεκεμβρίου, τα 100.
Ο αγαπημένος ηθοποιός αποδίδει την εντυπωσιακή μακροζωία του στη θετική του στάση απέναντι στη ζωή και στο γεγονός ότι δεν θυμώνει ποτέ. Αν και η μακροζωία φυσικά εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως η γενετική και ο τρόπος ζωής – υπάρχει κάποια αλήθεια στους ισχυρισμούς του Van Dyke, υποστηρίζει η Jolanta Burke, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Κέντρο Θετικών Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Ιατρικής και Επιστημών Υγείας RCSI.
Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η διατήρηση χαμηλών επιπέδων στρες και μια θετική, αισιόδοξη στάση ζωής συνδέονται με τη μακροζωία. Η καθηγήτρια αναλύει τα στοιχεία αυτά, με άρθρο στο The Conversation.
Tι λέει η επιστήμη για την αισιοδοξία
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Στις αρχές της δεκαετίας του 1930, ερευνητές ζήτησαν από μια ομάδα 678 νεαρών καλογριών – οι περισσότερες από τις οποίες ήταν περίπου 22 ετών – να γράψουν μια αυτοβιογραφία όταν εντάχθηκαν σε ένα μοναστήρι. Έξι δεκαετίες αργότερα, οι ερευνητές ανέλυσαν τα κείμενά τους και συνέκριναν τα αποτελέσματα με τα μακροχρόνια δεδομένα υγείας των γυναικών.
Διαπίστωσαν ότι οι γυναίκες που εξέφραζαν περισσότερα θετικά συναισθήματα νωρίς στη ζωή τους (όπως το να δηλώνουν ευγνωμοσύνη αντί για αγανάκτηση) έζησαν κατά μέσο όρο δέκα χρόνια περισσότερο από εκείνες των οποίων η γραφή ήταν πιο αρνητική.
Μια μελέτη στο Ηνωμένο Βασίλειο διαπίστωσε επίσης ότι οι πιο αισιόδοξοι άνθρωποι έζησαν από 11% έως 15% περισσότερο σε σύγκριση με τους απαισιόδοξους. Αντίστοιχα, το 2022, μια μελέτη που εξέτασε περίπου 160.000 γυναίκες από διάφορα εθνοτικά υπόβαθρα διαπίστωσε ότι εκείνες που δήλωναν πιο αισιόδοξες είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες να ζήσουν μέχρι τα 90 τους χρόνια σε σύγκριση με τις απαισιόδοξες.
Πώς εξηγούνται αυτά τα αποτελέσματα;
Μια πιθανή ερμηνεία των αποτελεσμάτων, σύμφωνα με την καθηγήτρια, σχετίζεται με τις επιδράσεις που έχει ο θυμός στην καρδιά μας. «Όσοι τείνουν να έχουν μια πιο θετική ή αισιόδοξη στάση απέναντι στη ζωή φαίνεται ότι διαχειρίζονται ή ελέγχουν καλύτερα τον θυμό τους. Αυτό είναι σημαντικό, καθώς ο θυμός μπορεί να έχει μια σειρά από σοβαρές επιπτώσεις στο σώμα» εξηγεί.
Ο θυμός ενεργοποιεί την έκκριση αδρεναλίνης και κορτιζόλης, των βασικών ορμονών του στρες στον οργανισμό, ιδιαίτερα στους άνδρες. Ακόμη και σύντομα ξεσπάσματα θυμού μπορούν να οδηγήσουν σε επιδείνωση της καρδιαγγειακής υγείας.
Η επιπλέον καταπόνηση που προκαλούν το χρόνιο στρες και ο θυμός στο καρδιαγγειακό σύστημα έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης παθήσεων όπως καρδιοπάθειες, εγκεφαλικό επεισόδιο και διαβήτης τύπου 2. Αυτές οι ασθένειες ευθύνονται για περίπου το 75% των πρόωρων θανάτων. Αν και το στρες και ο θυμός δεν είναι οι μοναδικές αιτίες αυτών των νοσημάτων, συμβάλλουν σε αυτά σε σημαντικό βαθμό.
«Έτσι, όταν ο Dick Van Dyke λέει ότι δεν θυμώνει, αυτό μπορεί πράγματι να αποτελεί έναν από τους λόγους της μακροζωίας του» σχολιάζει.
Στρες και γήρανση
Μια άλλη, βαθύτερη εξήγηση για την επίδραση του στρες στη μακροζωία πάει ακόμα πιο βαθιά, σε κυτταρικό επίπεδο και σχετίζεται με τα τελομερή. Πρόκειται για τα προστατευτικά «καλύμματα» που βρίσκονται στα άκρα των χρωμοσωμάτων μας.
Στα νεαρά και υγιή κύτταρα, τα τελομερή παραμένουν μακριά και ανθεκτικά. Όμως, καθώς μεγαλώνουμε, σταδιακά κονταίνουν και φθείρονται. Όταν φθαρούν υπερβολικά, τα κύτταρα δυσκολεύονται να διαιρεθούν και να αυτοεπιδιορθωθούν.
Αυτός είναι ένας από τους λόγους που η γήρανση επιταχύνεται με τον χρόνο. Το στρες έχει συνδεθεί με ταχύτερη σμίκρυνση των τελομερών, γεγονός που δυσκολεύει την επικοινωνία και την ανανέωση των κυττάρων. «Με άλλα λόγια, συναισθήματα που προκαλούν στρες, όπως ο ανεξέλεγκτος θυμός, μπορεί να επιταχύνουν τη διαδικασία της γήρανσης» εξηγούν.
Μια μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι ο διαλογισμός, ο οποίος μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του στρες, συνδέεται θετικά με το μήκος των τελομερών. Έτσι, η καλύτερη διαχείριση του θυμού μπορεί να συμβάλλει στη στήριξη μιας μακρύτερης ζωής.
Σε αυτό προστίθεται το γεγονός ότι οι αισιόδοξοι άνθρωποι φαίνεται να είναι πιο πιθανό να υιοθετούν υγιεινές συνήθειες, όπως η τακτική άσκηση ή η υγιεινή διατροφή, οι οποίες μπορούν να ενισχύσουν περαιτέρω την υγεία και τη μακροζωία μειώνοντας τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων. Ακόμη και ο ίδιος ο Dick Van Dyke προσπαθεί να γυμνάζεται τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα, σημειώνει η καθηγήτρια.
Μπορούμε να βελτιώσουμε τις πιθανότητες να ζήσουμε μέχρι τα 100;
Εάν θέλουμε να φτάσουμε κι εμείς την ηλικία του δημοφιλούς ηθοποιού, θα πρέπει να διαχειριστούμε έξυπνα το θυμό μας, σύμφωνα με την ειδικό:
- Δεν ξεσπάμε τον θυμό μας σε… σάκους ή μαξιλάρια, καθώς αυτό φέρνει υπερένταση στο σώμα. Μια πιο ήρεμη διαχείριση λειτουργεί καλύτερα: «Το να επιβραδύνετε την αναπνοή σας, να μετράτε τις ανάσες ή να χρησιμοποιείτε άλλες τεχνικές χαλάρωσης (όπως η γιόγκα) μπορεί να βοηθήσει να ηρεμήσει το καρδιαγγειακό σύστημα, αντί να υπερδιεγείρεται. Με τον χρόνο, αυτό μειώνει την επιβάρυνση της καρδιάς, κάτι που μπορεί να σας βοηθήσει να ζήσετε περισσότερο. Είναι σημαντικό να στοχεύετε να το κάνετε αυτό κάθε φορά που νιώθετε ιδιαίτερα στρεσαρισμένοι ή θυμωμένοι» προτείνει.
- Ενισχύουμε τα θετικά συναισθήματα αφιερώνοντας χρόνο στο παιχνίδι. «Για τους ενήλικες, παιχνίδι σημαίνει να κάνετε κάτι απλώς επειδή είναι ευχάριστο – όχι επειδή έχει κάποιον συγκεκριμένο σκοπό. Το παιχνίδι σας χαρίζει μια ώθηση θετικών συναισθημάτων, που με τη σειρά τους μπορεί να ωφελήσουν την υγεία σας» εξηγεί.
Συμπέρασμα
Οι συμβουλές του Dick Van Dyke μπορεί να είναι σωστές. Αν και δεν μπορούμε να ελέγξουμε τα πάντα που επηρεάζουν την υγεία μας, το να μάθουμε να διαχειριζόμαστε τον θυμό και να αφήνουμε χώρο για μια πιο θετική οπτική στη ζωή μπορεί να στηρίξει τόσο την ευεξία όσο και τη μακροζωία, καταλήγει η ειδικός.
Διαβάστε επίσης
Μακροζωία: Τέσσερις απλοί τρόποι να μείνετε για πάντα νέοι
Η «άγνωστη» βιταμίνη που χαρίζει μακροζωία – 10 τροφές που την περιέχουν
Μακροζωία: Κερδίζουν 7,5 χρόνια ζωής όσοι σκέφτονται με αυτό τον τρόπο
