Η κρυφή βόμβα της αύξησης των αμυντικών δαπανών με δανεικά – Τι δηλώνει στο newsit.gr o Γερμανός οικονομολόγος, Clemens Fuest

Καμπανάκι για το «καθεστώς» χρηματοδότησης της άμυνας κρούει ο διάσημος Γερμανός οικονομολόγος και πρόεδρος του Ifo, Kλέμενς Φιστ (Clemens Fuest), μιλώντας στο newsit.gr, με αφορμή την ψήφιση της συνταγματικής μεταρρύθμισης του φρένου χρέους στη Γερμανία με στόχο την αύξηση των δαπανών για την άμυνα.

Και αυτό γιατί -σύμφωνα με τον Φιστ- μεσοπρόθεσμα η άμυνα θα πρέπει να χρηματοδοτείται από φορολογικά έσοδα και όχι με δάνεια, διότι οι αμυντικές δαπάνες, σε αντίθεση με τις επενδύσεις σε υποδομές, δεν θα οδηγήσουν σε υψηλότερα κρατικά έσοδα στο μέλλον με τα οποία θα εξυπηρετηθεί το χρέος της Γερμανίας.

Προφανώς το ίδιο αδιέξοδο μπορεί να εμφανιστεί και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες το επόμενο διάστημα επιδιώξουν να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες του με δανεικά, σχολιάζουν αναλυτές στο newsit.gr.

Παράλληλα, o Fuest εκτιμά πως η συνταγματική μεταρρύθμιση του φρένου χρέους «καλύπτεται» από την επικείμενη ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής, την οποία προβλέπει η Λευκή Βίβλος της Κομισιόν για την άμυνα, αλλά δεν υιοθετεί την ίδια άποψη για το ειδικό ταμείο για τις υποδομές με χρέος ύψους 500 δισ. ευρώ.

Πιο αναλυτικά, οι απαντήσεις του καθηγητή Φιστ στα ερωτήματα του newsit.gr έχουν ως εξής:

Η νέα συνταγματική διάταξη για το φρένο χρέους προβλέπει: «Από τις εισπράξεις από δάνεια που θα ληφθούν υπόψη αφαιρείται το ποσό κατά το οποίο οι αμυντικές δαπάνες (…) υπερβαίνουν το 1 τοις εκατό σε σχέση με το ονομαστικό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν». Μπορείτε να μας εξηγήσετε τι σημαίνει αυτό στην πράξη για την προετοιμασία των επόμενων γερμανικών εθνικών προϋπολογισμών;

Ο ομοσπονδιακός προϋπολογισμός προγραμματίζει επί του παρόντος αμυντικές δαπάνες 53 δισ. ευρώ για το 2025. Το ένα τοις εκατό του γερμανικού ΑΕΠ είναι περίπου 43 δισ. ευρώ.

Επομένως, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση μπορεί να δανειστεί 10 δισ. ευρώ, τα οποία θα μπορούσαν να δαπανηθούν για οποιονδήποτε σκοπό.

Επίσης, μπορεί να προκύψει απεριόριστη οφειλή, εφόσον τα χρήματα δαπανηθούν για εξοπλισμούς. Επιπλέον, ωστόσο, να σημειωθεί ότι το σύνταγμα προβλέπει νέο ειδικό χρέος 500 δισ. ευρώ για επενδύσεις σε υποδομές.

Ποια είναι η σχέση της νέας συνταγματικής διάταξης για το φρένο χρέους στη Γερμανία και του υφιστάμενου Συμφώνου Σταθερότητας;

Δεν υπάρχει άμεση σύνδεση. Ο νέος συνταγματικός κανόνας δεν αλλάζει το γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο Σταθερότητας και οι δημοσιονομικοί του κανόνες ισχύουν και για τη Γερμανία.

Στο παρελθόν, ωστόσο, πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν επανειλημμένα παραβιάσει τους κανόνες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας. Αυτό δεν είχε σχεδόν καμία συνέπεια.

Εάν η Γερμανία παραβιάσει ξανά τους κανόνες, οι Βρυξέλλες δεν θα μπορέσουν να το αποτρέψουν. Ωστόσο, άλλα κράτη ενδέχεται στη συνέχεια να τηρούν τους κανόνες ακόμη λιγότερο από πριν.

Η σταθερότητα των δημόσιων οικονομικών στην ευρωζώνη γίνεται όλο και πιο αδύναμη.

Ποια είναι η σχέση μεταξύ της νέας συνταγματικής διάταξης για το φρένο χρέους στη Γερμανία και της ενεργοποίησης των εθνικών ρητρών διαφυγής που προτείνει η Κομισιόν;

Εάν η Γερμανία αναλάβει περισσότερο χρέος για να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες, αυτό θα παραβιάζει τους ευρωπαϊκούς κανόνες χωρίς ρήτρα εξαίρεσης. Με αυτή τη ρήτρα διαφυγής, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να αποτρέψει οποιαδήποτε σύγκρουση σχετικά με αυτό το θέμα. Ταυτόχρονα, τα ευρωπαϊκά κράτη θα πρέπει να ενθαρρυνθούν να δαπανήσουν περισσότερα χρήματα για την άμυνα.

Μεσοπρόθεσμα, ωστόσο, η άμυνα θα πρέπει να χρηματοδοτείται από φορολογικά έσοδα, διότι οι αμυντικές δαπάνες, σε αντίθεση με τις επενδύσεις σε υποδομές, δεν θα οδηγήσουν σε υψηλότερα κρατικά έσοδα στο μέλλον με τα οποία θα εξυπηρετηθεί το χρέος.