Ο προληπτικός έλεγχος με την εξέταση του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) μπορεί να ανιχνεύσει τον καρκίνο του προστάτη σε πρώιμο στάδιο, πριν ακόμη εμφανιστούν συμπτώματα. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν περιπτώσεις ανδρών που διαγιγνώσκονται μόνο όταν η νόσος εκδηλωθεί με ενοχλήσεις.
O Δρ. Marc B. Garnick, καθηγητής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και στο Beth Israel Deaconess Medical Center αναλύει παρακάτω πότε τα συμπτώματα είναι αθώα και πότε κρύβουν έναν μεγαλύτερο κίνδυνο.
Ποια είναι τα πρώτα συμπτώματα;
Ο καθηγητής τονίζει ότι οι περισσότεροι άνδρες που διαγιγνώσκονται με καρκίνο του προστάτη, ακόμη και πολλοί με προχωρημένη νόσο, δεν εμφανίζουν συμπτώματα. Όταν εμφανίζονται συμπτώματα σε κάποιον με πρώιμο στάδιο της νόσου, συνήθως επηρεάζουν την ούρηση. «Τα λεγόμενα συμπτώματα από το κατώτερο ουροποιητικό σύστημα περιλαμβάνουν συχνοουρία, έντονη και αιφνίδια ανάγκη για ούρηση, δυσκολία στην έναρξη ή τη διακοπή της ροής των ούρων, επανειλημμένη νυχτερινή αφύπνιση για ούρηση ή την αίσθηση ότι η κύστη δεν αδειάζει πλήρως» εξηγεί ο Δρ. Garnick. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να εμφανιστούν όταν ένας όγκος μεγαλώσει αρκετά ώστε να αποφράξει μηχανικά την ουρήθρα.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ωστόσο, τις περισσότερες φορές τα ουρολογικά συμπτώματα οφείλονται σε άλλες παθήσεις του προστάτη. «Για παράδειγμα, η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη είναι μια φυσιολογική διόγκωση του αδένα που επηρεάζει τους περισσότερους άνδρες καθώς μεγαλώνουν» σημειώνει. Επίσης, η φλεγμονή του προστάτη και των γύρω ιστών, γνωστή ως προστατίτιδα, μπορεί να προκαλέσει αντίστοιχα συμπτώματα. «Αν ένας άνδρας αισθάνεται κάψιμο κατά την ούρηση, τότε το πρόβλημα πιθανότατα προέρχεται από την ουροδόχο κύστη και όχι από τον προστάτη» διευκρινίζει.
Σε κάθε περίπτωση, άνδρες που εμφανίζουν οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα θα πρέπει να εξετάζονται από γιατρό.
Πώς ξεχωρίζει ο γιατρός αν πρόκειται για καρκίνο προστάτη ή καλοήθη υπερπλασία;
Αφού αποκλειστούν η προστατίτιδα και οι παθήσεις της ουροδόχου κύστης, το επόμενο βήμα είναι να προσδιοριστεί εάν τα συμπτώματα οφείλονται σε καρκίνο του προστάτη ή σε καλοήθη υπερπλασία του προστάτη.
Οι άνδρες με καλοήθη υπερπλασία του προστάτη εμφανίζουν συνήθως δύο τύπους ουρολογικών συμπτωμάτων:
Συμπτώματα κατά την ούρηση (κένωση): Οφείλονται σε απόφραξη στο σημείο εξόδου των ούρων από την κύστη και περιλαμβάνουν:
- αδύναμη ή διακεκομμένη ροή,
- αίσθηση ότι η κύστη δεν αδειάζει πλήρως.
Συμπτώματα αποθήκευσης ούρων: Σχετίζονται με υπερδραστήρια κύστη και περιλαμβάνουν:
- ξαφνική και επιτακτική ανάγκη για ούρηση,
- συχνοουρία την ημέρα και τη νύχτα.
Πότε υπάρχει υποψία για καρκίνο του προστάτη
Ένα «καμπανάκι» για καρκίνο του προστάτη είναι η εμφάνιση μόνο συμπτωμάτων αποθήκευσης ή η πολύ γρήγορη επιδείνωση των ουρολογικών ενοχλήσεων. Αυτό δεν είναι συνηθισμένο στην καλοήθη υπερπλασία του προστάτη.
Ο γιατρός μπορεί να προχωρήσει και σε δακτυλική εξέταση από το ορθό, σύμφωνα με τον ειδικό. Αν ο προστάτης είναι διογκωμένος αλλά συμμετρικά, δηλαδή αυξημένος σε μέγεθος με ομοιόμορφο τρόπο, τότε αυτό συνηγορεί υπέρ της καλοήθους υπερπλασίας προστάτη. Αν όμως διαπιστωθεί ασυμμετρία ή αν ο γιατρός ψηλαφήσει κάποιο σκληρό οζίδιο, ο ασθενής θα πρέπει να παραπεμφθεί σε ουρολόγο για περαιτέρω έλεγχο.
Η δακτυλική εξέταση γίνεται πλέον λιγότερο συχνά, ενώ πολλοί γιατροί δεν έχουν επαρκή εκπαίδευση στη διαδικασία: «Αυτό είναι λυπηρό, καθώς – κατά τη γνώμη μου- πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία της κλινικής εξέτασης» σημειώνει ο ειδικός.
Γιατί δεν πρέπει να αγνοείται η καλοήθης υπερπλασία
Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη δεν είναι πάντα «αθώα». Αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια ή σε οξεία επίσχεση ούρων (ξαφνική πλήρη αδυναμία ούρησης). Γι’ αυτό απαιτείται έγκαιρη διάγνωση και σωστή θεραπεία, υπογραμμίζει.
Μπορεί το PSA να ξεχωρίσει την καλοήθη υπερπλασία από τον καρκίνο;
Ναι, έως έναν βαθμό, σημειώνει ο Δρ. Garnick. Το PSA αυξάνεται τόσο στην καλοήθη υπερπλασία του προστάτη όσο και στον καρκίνο, επειδή ένας διογκωμένος ή «ερεθισμένος» προστάτης απελευθερώνει περισσότερη ποσότητα στο αίμα.
Στην πράξη, οι γιατροί συχνά ξεκινούν πρώτα αγωγή για καλοήθη υπερπλασία και επαναλαμβάνουν την εξέταση PSA μετά από περίπου έξι εβδομάδες. Αν παραμείνει υψηλό, ακολουθεί μαγνητική τομογραφία προστάτη. Αν η μαγνητική είναι καθαρή και το PSA συμβαδίζει με το μέγεθος του προστάτη, μειώνεται η πιθανότητα καρκίνου και μπορεί προσωρινά να αποφευχθεί η βιοψία.
Τα συμπτώματα του προχωρημένου καρκίνου του προστάτη
Ακόμη και σε προχωρημένο στάδιο, πολλοί άνδρες δεν έχουν συμπτώματα. Όταν εμφανιστούν -κυρίως αν υπάρχουν μεταστάσεις στα οστά- το πιο συχνό σύμπτωμα είναι ο επίμονος πόνος στη μέση ή στους ώμους.
Στην περίπτωση πόνου που επιδεινώνεται παρά τη θεραπεία, απαιτείται έλεγχος με ακτινογραφία ή μαγνητική.
Κόπωση και απώλεια βάρους;
O ειδικός σημειώνει ότι τα παραπάνω δεν είναι τυπικά συμπτώματα του καρκίνου του προστάτη. Εμφανίζονται συνήθως μόνο σε πολύ προχωρημένες καταστάσεις με εκτεταμένες μεταστάσεις.
Συμπέρασμα
Ο καρκίνος του προστάτη συχνά δεν δίνει συμπτώματα, γι’ αυτό ο προληπτικός έλεγχος είναι καθοριστικός. Τα ουρολογικά προβλήματα δεν σημαίνουν πάντα καρκίνο, αλλά χρειάζονται πάντα ιατρική αξιολόγηση. Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να κάνει τη διαφορά.
Διαβάστε επίσης
Καρκίνος Προστάτη: Διπλάσιος ο κίνδυνος για αυτούς τους άνδρες
